We hoeven je waarschijnlijk niet te vertellen dat Monstera-planten razend populair zijn geworden en een van de populairste kamerplanten zijn in de Lage Landen, Eén soort in het bijzonder, Monstera deliciosa (ook wel Gatenplant genoemd bij ons), is veruit de meest herkenbare van het Monstera-geslacht en is waarschijnlijk degene die je al talloze keren op je Instagram-feed hebt zien verschijnen of in tijdschriftartikelen. Er zijn echter bijna 50 verschillende soorten Monstera-planten en het is de moeite waard om meer te weten te komen over de hele familie. Hieronder vind je alles wat je moet weten over het kweken en verzorgen van Monstera-planten, volgens experts en uit onze eigen ervaring.
Lees ook: waarom druipt er water van mijn Monstera?
Monstera-verzorging
Monstera-planten zijn afkomstig uit tropische gebieden in Midden- en Zuid-Amerika. Omdat Monstera Deliciosa de populairste van het geslacht is, is veel van de informatie over de verzorging van Monstera-planten afgestemd op die soort. De meeste Monstera-planten hebben echter vergelijkbare groeibehoeften en gelukkig worden ze bijna allemaal beschouwd als een gemakkelijk te verzorgen kamerplant.
Licht
Om te begrijpen welk type licht het beste is voor Monstera-planten, is het handig om hun oorsprong te overwegen. Monstera is doorgaans een ondergroei plant, wat betekent dat hij is aangepast aan het groeien in de schaduw van andere tropische bomen.
Als je dit in gedachten houdt, kun je beter begrijpen waarom de meeste Monstera-planten de voorkeur geven aan gefilterd indirect licht boven vol en direct zonlicht. “Veel Monstera-soorten groeien in omstandigheden met gemiddeld tot weinig licht, maar kunnen dan ‘langbenig’ (leggy) worden. Sommige soorten kunnen bijna volle zon binnenshuis verdragen als ze er langzaam aan wennen. Sommige van de soorten met sterk bont blad kunnen verbranden in sterk zonlicht, dus wees extra voorzichtig met deze soorten.” Ook nieuwe bladeren, die zich ontrollen vanuit de stengel, zijn kwetsbaar voor felle zon.
Wil je dus een Monstera van een donkerdere naar een lichtere plaats brengen doe het dan in tussenstappen van telkens een week als het verschil tussen in lichtintensiteit bij beide plekken erg groot is. Dat zorgt ervoor dat de plant zich kan aanpassen.
Bodem
Monstera-planten geven de voorkeur aan een goed gedraineerde organische grond. “De planten hebben grove wortelstelsels en geven de voorkeur aan wat lucht rond hun wortels, waardoor ze een goede drainage waarderen”, zeggen experts. “Dit kan worden bereikt door houtskool, schors en/of perliet toe te voegen aan de potgrond om de wortelsystemen van de planten te stimuleren.” Zware, natte grond kan daarentegen schade veroorzaken en voorkomen dat planten goed wortelen in hun containers.
Water geven
Monstera’s geven de voorkeur aan evenwicht als het gaat om de hoeveelheid vocht in hun potgrond. Laat planten dus niet volledig uitdrogen voordat u water geeft, maar laat ze ook niet te drassig of nat worden, want dit kan leiden tot wortelrot. Het is het beste om te wachten tot de bovenste anderhalve centimeter van de grond droog aanvoelt voordat u water geeft om ervoor te zorgen dat de plant niet te veel water krijgt. Maar wacht niet tot de plant gaat hangen voordat u water geeft, want dit type van waterstress kan bij Monstera-planten ervoor zorgen dat bladeren geel worden en afvallen.
Temperatuur en luchtvochtigheid
Er bestaat een eenvoudige manier om na te denken over de ideale temperatuur en luchtvochtigheid voor een Monstera: “Als u zich op uw gemak voelt, voelen zij zich op hun gemak”. Monstera-planten kunnen gedijen bij verschillende temperaturen, maar ze geven de voorkeur aan temperaturen boven de 17 graden Celsius. Maar: Hoe warmer en vochtiger, hoe beter en sneller de planten groeien. Let wel op want temperaturen boven de 30 graden kunnen de planten echt stress bezorgen, vooral in fel zonlicht.
Voor luchtvochtigheid geven Monstera-planten de voorkeur aan een matige tot hoge luchtvochtigheid, boven de 50 procent, wat hun tropische oorsprong nabootst en helpt de beste groei en bladeren te behouden. Te lage luchtvochtigheid kan leiden tot bruine bladeren en ongedierteproblemen. Bij Montsera’s die aan een raam staan aan de straatkant kan je vaak snel zien of de lucht voor de plant te droog is. Zeker de combinatie met felle zon kan de plant er echt droog doen uitzien, wat geen goede look is voor een tropische plant. Let wel op want ook overbewatering kan bruine randen aan bladeren veroorzaken. Een vochtmeter voor planten kan je helpen als je worstelt met correct water geven. Bij bol.com zijn watermeters echt niet duur bijvoorbeeld.
Om de luchtvochtigheid op peil te houden, zegt een expert om “bladeren en blootgestelde wortels dagelijks te besproeien en te overwegen om de pot boven een waterbak of schotel gevuld met water te plaatsen om extra vochtigheid te bieden.” Ze waarschuwt echter om de bodem van de pot niet in water te laten staan, omdat de wortels te nat kunnen worden en kunnen rotten. Heb je een mosstok (wat toch aan te raden is als je een Monstera met grote bladeren wil) dan sproei je ook die vaak af en toe nat. Een monstera wil immers klimmen en zich vastzetten met zijn luchtwortels.
Meststof
Zoals veel planten kunnen Monstera’s profiteren van het toevoegen van meststof. “Door de planten regelmatig te bemesten, groeien ze het beste en produceren ze het blad waar ze zo om geprezen worden,” zegt een expert.
Zo kan eigenlijk elke typische kamerplantenmeststof op Monstera’s worden gebruikt, hoewel het is aan te bevelen om deze te verdunnen tot 50 procent sterkte en het ongeveer een keer per maand aan te brengen. Ook is het ten sterkste aan te raden om het gebruik van meststof in onze noordelijke streken tijdens de winter te vertragen, wanneer de groei van nature ook vertraagt of zelfs bijna volledig stopt. Vanaf er nieuwe groei te zien is kan je weer bijmesten (begin lente).
Een paar soorten Monstera
Zoals hierboven vermeld, is de Monstera deliciosa de meest herkenbare en populaire soort in het geslacht Monstera, maar er zijn verschillende andere soorten die ook aandacht verdienen.
Monstera deliciosa
Deze populaire Monstera is het meest herkenbaar aan zijn bladeren vol gaten (fenestraties genoemd), waaraan hij zijn algemene naam dankt: gatenplant. “Hij ontwikkelt grote ronde bladeren op een langzaam klimmende of kruipende stengel en waardeert enige ondersteuning om op te klimmen, waarbij hij lange koordachtige wortels uit de stengel produceert”, zegt een expert. Wil je meteen een kleinere plant die al grote bladeren heeft moet je een kopsstek nemen van een plant die al volgroeid is. Bij een stek met klein blad zal de plant eerst veel groter moeten groeien voor je de mooie grote bladeren krijgt.
Monstera deliciosa alba variegata
Deze bonte soort is zeer gewild vanwege zijn grote witte banden die contrasteren met het groene blad. “Elk blad heeft zijn eigen unieke patroon en moet uit de felle zon worden gehouden, omdat het gemakkelijker verbrandt dan de effen groene vormen”. Er bestaan ondertussen al verschillende varianten van deze plant die je al snel 300 euro of meer kunnen kosten voor een relatief kleine plant.
Monstera deliciosa ‘Thai Constellation’
“Dit is een nieuwere cultivar met gespikkelde en gevlekte en bonte bladeren die populair is geworden tijdens de recente toename van de interesse in het verzamelen van tropische aronskelken als kamerplanten”, zegt Hachadourian. “Deze selectie die in Thailand is ontdekt, heeft de wereld van kamerplantenverzamelaars een paar jaar geleden veroverd als een van de meest gewilde vormen van Monstera door verzamelaars.”
Monstera adansonii
Deze gemakkelijk en snelgroeiende Monstera heeft kleinere bladeren en rankende stengels. “Hij zal met wat training met gemak in een hangmand of op een mosstok hangen”, zegt een expert. Deze krachtige monstera is populair vanwege de grote gaten in het blad en het gemak waarmee hij groeit en zich laat vermeerderen door te stekken.
Snoeien
Het snoeien van Monstera-planten kan helpen nieuwe groei te stimuleren, terwijl het ook helpt voorkomen dat uw plant te groot en dus onhandelbaar wordt. Als u nieuwe groei wilt stimuleren, is het het beste om in het voorjaar te snoeien. Als u de groei wilt terugdringen, moet u regelmatig snoeien, omdat de plant zal blijven teruggroeien.
Monstera-sap kan irritatie veroorzaken aan de huid, ogen, mond en het spijsverteringskanaal, dus zorg ervoor dat u handschoenen draagt bij het snoeien of was uw handen grondig na het hanteren van de plant.
Vermeerderen
Monstera’s zijn geweldige kandidaten voor vermeerdering. Je kunt ze op verschillende manieren vermeerderen, waaronder watervermeerdering, grondvermeerdering en worteldeling. Het gebruik van stengelstekken is de gemakkelijkste en meest voorkomende manier om Monstera te vermeerderen. Begin met het afsnijden van een stuk van de plant onder een knoop en kies een sectie met ten minste één gezond blad en (het begin van) een luchtwortel onderaan. Van daaruit kun je dat stekje in een helder glas water plaatsen totdat het verder wortel schiet (ververs het water ten minste eenmaal per week) of je plant het direct in de grond, maar dat kan wel ietsje langer duren. Als de luchtwortel voldoende groot is lukt direct stekken in potgrond bijna altijd. Onthou daarbij dat een Monstera graag ‘krap’ in de pot staat.
Veelvoorkomende problemen
Plagen
Zorg ervoor dat Monstera-planten in de gewenste omstandigheden staan om plagen te voorkomen. Monstera’s kunnen echter nog steeds het slachtoffer worden van veelvoorkomende plagen bij kamerplanten, waaronder trips, schildluis, spintmijten en varenrouwmuggen. In een later artikel leren we je hoe je van veelvoorkomende plagen bij kamerplanten afkomt.
Wortelrot
Wortelrot wordt veroorzaakt door een schimmel die ervoor zorgt dat de wortels van planten achteruitgaan en wordt meestal veroorzaakt door overbewatering of slechte drainage. Om erachter te komen of dit het probleem is, controleer je de wortels van je plant. Bruine, zwarte en papperige wortels wijzen allemaal op rot. Maar vrees niet, er zijn manieren om dit te verhelpen! Haal de plant uit de grond en knip de papperige delen weg, waarbij je er net boven knipt. Verpot de plant vervolgens in verse grond en een schone pot. Om dit in de toekomst te voorkomen zorg je best voor goed drainerende grond waarbij de grond telkens goed wordt afgewaterd na het water geven.
Echte meeldauw
Als je wazige witte vlekken op de bladeren van je plant ziet, is het waarschijnlijk meeldauw. Meeldauw is een schimmelinfectie die een grote verscheidenheid aan kamerplanten aantast, en helaas zijn Monstera’s daarop geen uitzondering. Het groeit en gedijt in vochtigheid en slechte luchtcirculatie, dus voorkom dit door je plant te verplaatsen en de luchtvochtigheid laag genoeg te houden. Om het te behandelen, verwijder je eerst de aangetaste delen van de plant. Gebruik vervolgens een fungicide zoals kaliumcarbonaat, of een doe-het-zelfmiddel zoals een mengsel van zuiveringszout en water (1 eetlepel per 3 liter water).
Bruine bladeren
Bruine randen of brandplekken op de bladeren van je monstera geven aan dat de plant te veel direct zonlicht krijgt. Verplaats je plant om verdere schade te voorkomen en snoei de aangetaste bladeren indien gewenst met een snoeischaar die is gedrenkt in ontsmettingsalcohol.
Gele bladeren
Als je bladeren geel worden, krijgt je plant waarschijnlijk te veel water. Te veel water kan de wortels van de planten beschadigen, waardoor ze geen zuurstof meer goed kunnen opnemen. Red je plant door rotte wortels te verwijderen en hem te verpotten in verse aarde en een plantenbak met voldoende drainagegaten.
Krullende bladeren
Krullende bladeren ontstaan wanneer monstera gestrest raakt. Waarom raken ze gestrest? In dit geval komt het waarschijnlijk door een te lage luchtvochtigheid. Verhelp dit door je plant dagelijks te besproeien en ervoor te zorgen dat ze voldoende water krijgen.
Verwelkende bladeren
Deze slappe bladeren worden veroorzaakt door te weinig water. Gelukkig kan dit snel worden verholpen! Geef je plant regelmatiger water en zorg ervoor dat de grond vochtig aanvoelt, maar niet nat.
Als de aarde in je pot helemaal is uitgedroogd, moet je er misschien wat extra aarde in gieten om alle lagen aarde te laten weken.
Enkele veelgestelde vragen
Kun je een monstera kweken uit een stek?
Je kunt dit op meerdere manieren doen. De eerste is via watervermeerdering: snijd een stuk van zo’n 15 centimeter van de Monstera af, verwijder de onderste bladeren en plaats je stengel in gefilterd water, waarbij je ervoor zorgt dat de wortel ondergedompeld is. Vervang het water elke drie-vier dagen en plant hem in aarde zodra je 10 centimeter nieuwe wortel ziet.
Een andere manier is vermeerderen in potgrond. Om dit te doen, neem je hetzelfde stekje van je monstera en plant je het direct in aarde. Geef de plant water en zet hem in indirect zonlicht en je zou binnen vier weken stevige wortels moeten zien ontwikkelen.
Zijn Monstera-planten makkelijk te verzorgen?
Ja! De deliciosa-variëteit is bijzonder eenvoudig, ze hebben alleen matig zonlicht en af en toe water nodig. De Montsera staat dan ook op onze lijst voor beste kamerplanten voor beginners.